به مناسبت چهلمين سال شهادت نواب صفوى
طنين انديشه‌هاى شهيد نواب صفوى در جهان اسلام(1 )

به قلم استاد سید هادی خسروشاهی

lسندى از چهل سال پيش
هفته نامه «صوت المجتمع» ـ ارگان حركت اسلامى لبنان ـ گزارش مراسم بزرگداشت شهادت نواب صفوى را با تيتر بزرگ «الدعوة الاسلامية تحتفل بذكرى استشهاد المجاهد نواب صفوى»(2 )، در شماره چهارم، سال دوم خود، مورخ 26 رجب 1379 هـ. 1960 م. در چهل سال پيش(3 )، منتشر ساخته كه نشان دهنده وحدت انديشه و عمل حركت‌هاى اسلامى در سطح جهانى است.
اينك، ما به مناسبت چهلمين(4 ) سالگرد شهادت حضرت نواب صفوى، رهبر فدائيان اسلام، ترجمه خلاصه سخنان ايراد شده در آن مراسم را براى ثبت در «تاريخ حركت‌هاى اسلامى معاصر» و اطلاع علاقه‌مندان، در اينجا مى‌آوريم تا دشمن بداند:
جان گرگان و سگان از هم جداست***متحد جان‌هاى شيران خداست
سيدهادى خسروشاهى ، قم، حوزه علميه، جمعه 22/10/74

بزرگداشت خاطره نواب صفوى

روز يكشنبه، سالگرد شهادت نواب صفوى رهبر حركت اسلامى در ايران بود. در اين روز، برادران بسيارى در مركز «جماعت اسلامى لبنان» گرد آمدند تا در مراسم بزرگداشت وى شركت كنند.
مراسم با سخنان استاد «هشام قطان» دبيركل جماعت اسلامى آغاز شد. وى در مورد شهيد نواب صفوى گفت:
«دعوت اسلامى با تار و پود وجود نواب صفوى عجين شده بود و همين، او را به كار و كوشش و اميد واداشت و به همين دليل هم، او دعوت‌گرى بود كه در راه خدا، از هيچ سرزنشى باكى نداشت. او در برابر مزدوران ايستاد و كلمه حق را گفت و اعلام داشت: تنها راه نجات، اسلام است و مزدوران خواستند كه با اعدام او، خود را آسوده خاطر كنند. و بدين ترتيب نواب صفوى به شهادت رسيد، اما به زودى، صدها و بلكه هزاران نواب صفوى ديگر پرچم او را به دست خواهند گرفت، زيرا مكتب و دعوتى كه نواب صفوى را ساخته بود، همچنان در دل‌هاى داعيان راه خدا جاى دارد و ما در اينجا اعلام مى‌كنيم: اى نواب! ما بر سر پيمان خود هستيم!»...
سپس استاد «فايز ايعالى» رشته كلام را به دست گرفت و گفت:
«درود بر تو اى برادر شهيدم! ما چه قدر آرزو داشتيم همراه تو با كاروان شهيدان مى‌بوديم. سلام بر تو، از اين پايگاهى كه گروهى از برادران ايمانى تو در آن جمع شده‌اند و رابطه «عقيده»، آنها را با تو پيوند مى‌دهد. عقيده‌اى كه گروهى در راه آن جان باخته‌اند و گروهى ديگر، در انتظار وفاى به عهد، آماده شهادت به سر‌‌مى‌برند.
سلام بر تو اى برادر شهيد، در هر كجا كه هستى. اما، ما احساس مى‌كنيم روح پاك تو بر بالاى سر ما پرتو افكنده است. ما احساس مى‌كنيم فداكارى و جانبازى تو نمونه‌اى روشن از جهاد واقعى را نشان مى‌دهد و ما مى‌بينيم كه خون تو بر مزدوران لعنت ابدى شده و راه را براى آيندگان هموار مى‌سازد.
در اينجا بايد يادآور شوم: هيچ بزرگداشتى، اگر با معانى و مفاهيم معنوى همراه نباشد، مفيد نخواهد بود و هيچ نوع مفاهيمى هم، اگر ما را در راه كار و كوشش بيشتر، و زدودن عار و ننگ به پيش نراند، ثمر بخش نخواهد بود. پس يادآورى خاطره شهادت نواب صفوى، در درون ما روح پايدارى در برابر باطل و استحكام پيوند با حق و آمادگى كامل و لحظه به لحظه براى لقاءالله و شهادت در راه خدا را به حركت و جوشش درمى‌آورد، زيرا تنها نفس مؤمن، در پناه و سايه ايمان، ارزش جهاد و لذت لقاءالله (عزوجل) را درك مى‌كند.
استاد «فايزايعالى» سخنان خود را چنين پايان داد:
«زندگى و مبارزه نواب صفوى، امپرياليسم و مزدوران آن را به هراس انداخته بود و آنها با جعل اكاذيب و نشر اتهامات و اعدام او، خواستند خود را رها سازند، اما نمى‌دانند كه اگر يك شهيد از ما به خاك و خون بغلتد، يكى ديگر پرچم او را در دست خواهد گرفت. زيرا ريشه و بنياد دعوت ما به خدا بر مى‌گردد و راه جهادى ما، فيصله بخش ميان كفر و ايمان است و شهيدان ما روشنايى بخش راه ما هستند. پس درود و سلام حق بر تو باد در هر زمان و در هر مكان».
آنگاه نماينده سازمان دانشجويان حركت اسلامى لبنان برادر «رشيد ميقاتى» به سخن پرداخت و درباره مفاهيم اين بزرگداشت و درس‌هايى كه مى‌توان از آن آموخت، سخن گفت و افزود:
«اين بزرگ داشت بر همگان كاملا روشن مى‌سازد كه حركت اسلامى در سراسر روى زمين، در فلسطين، در مصر، در ايران و تركيه و الجزائر و... همچنان پيش مى‌تازد، و هر روز شهيدى تقديم استمرار راه مى‌كند تا به دنيا نشان بدهد: اسلام همچنان زنده است و مكتبى كه مى‌تواند مجاهدى همچون نواب صفوى را در راه حركت اسلامى تربيت كند، بى‌ترديد همچنان توانايى آن را دارد كه افراد ديگرى را به جبهه نبرد بفرستد كه آماده‌اند همه چيز خود را در راهِ خدا فدا كنند.
اين بزرگ داشت در واقع به ما درس ايثار و فداكارى در راه خدا را مى‌دهد: )ان الله اشترى من المؤمنين اموالهم و انفسهم بأن لهم الجنة (پس ما بايد از اين بزرگداشت استفاده كرده و به راه خود ادامه دهيم و در جامعه‌اى كه دشمنان اسلام، با احزاب و گروه‌ها و شكل‌هاى گوناگون، براى نابودى اسلام به ميدان آمده‌اند، به كار و كوشش و جهاد بپردازيم و بايد در اين راه از هيچ سرزنشى باك نداشته باشيم كه خداوند وعده پيروزى قطعى را به ما داده است.
سپس برادر «مصباح صارى» مسؤول سازمان كارگران جماعت اسلامى برخاست و ضمن سخنانى گفت: «هدف ما از اين بزرگداشت، آن نيست كه فقط ياد نواب صفوى را گرامى بداريم يا بخواهيم مجسمه او را در ميدان‌ها نصب كنيم، بلكه ما مى‌خواهيم از خصلت‌هاى نيك اومانند صبر و جهاد و ايثار و ايمان ژرف به خداوند توشه‌اى اخذ كنيم. دعوت ما براى نجات ميليون‌ها انسانى است كه در سراسر جهان به سر مى‌برند و دورى از اسلام آنها را از آرامش و صلح دور ساخته است. اسلام منادى داد و انصاف و گسترش عدل اجتماعى راستين است، پس چرا ما از آن دور بوده و به سوى فرهنگ غرب چشم بدوزيم؟!
شما اى برادران! داراى مسؤوليت بسيار بزرگى هستيد كه كوه‌ها توان حمل آن را نداشتند و شما آن را برعهده گرفته‌ايد، تا بتوانيد زندگى نوينى را بسازيد كه آكنده از ايمان و جهاد تا آخرين قطره خون باشد، همانطور كه شهيد ما نواب صفوى آن چنان‌‌بود.
او در جهان اسلام براى جهاد در فلسطين نيروها را آماده كرد و در واقع افق فكرى او شامل همه جهان بزرگ اسلام بود...».
                                                          ***
در پايان اين مراسم استاد «فتحى يكن» به نام جماعت اسلامى لبنان سخن آغاز كرد و چنين گفت:
«اگر ما ارزش و موقعيت استراتژيك و سياسى ـ نفتى ايران را از ديدگاه دول جهان ندانيم، نمى‌توانيم ارزش حركت اسلامى در ايران را درك كنيم. پس از جنگ جهانى دوم، آمريكا به نفت ايران چشم دوخت و آنگاه پيمان‌ها و قراردادهاى نظامى، سياسى، اقتصادى با شاه منعقد ساخت كه مهم‌ترين آنها پيمان سنتو (پيمان بغداد سابق) بود. از سوى ديگر روسيه شوروى، با تمام توان و با استفاده از همه وسايل تبليغى كه در اختيار داشت، در فكر ايجاد يك دگرگونى در داخل ايران بود تا بتواند به سود منافع خود از آن بهره بردارى كند و از آنجا به خليج فارس راه يابد.
البته كشمكش داخلى نيز بسيار شديد و خشن بود و احزابِ گوناگون، پنهان و آشكار به فعاليت پرداخته بودندكه از آن جمله حزب مردم، حزب توده، نيروى سوم حزب ايران و ديگر احزاب ملى گرا بودند كه در مقابل آنها حركت اسلامى و جمعيت فدائيان اسلام قرار داشتند. بدينگونه حركت اسلامى ايران در ميان سازمان‌ها و گروه‌هاى متعددى قرار گرفت كه به خاطر كشيدن ايران به سوى اردوگاه غرب و يا اردوگاه شرق، با هم به نزاع پرداخته بودند. به همين دليل بود كه حركت اسلامى ايران مى‌بايست به وظيفه خود در حفظ بى‌طرفى ايران و نپيوستن آن به شرق و يا غرب، بكوشد و از همين جا علت خشونت نبردها آشكار مى‌شود.
حركت اسلامى ايران در قبال توطئه‌هاى چپ و راست مى‌بايست خشن، صريح و شجاع باشد، ولو آنكه اين روش، سرانجامى جز مرگ و شهادت نداشته‌‌باشد.
سپس «استاد فتحى» از زندگى نواب صفوى سخن گفت كه همواره آكنده از مهر و عطوفت به برادران، و شدت و خشونت در مقابل دشمنان خدا و مردم بود. آنگاه استاد «فتحى يكن» سخن از حركت‌هاى اسلامى معاصر ديگر به ميان آورد كه با پيدايش اسلام به وجود آمده‌اند و نواب صفوى‌ها و فدائى‌هاى اسلام را در ايران تقديم اسلام كرده و در سراسر سرزمين‌هاى اسلامى از مراكش تا اندونزى همچنان استمرار و امتداد دارند.
در اندونزى حزب ماشومى اسلامى به رهبرى دكتر «محمد ناصر» با امپرياليسم و كمونيسم مى‌جنگد. در پاكستان جماعت اسلامى به رهبرى «سيد ابوالاعلى مودودى» پيش مى‌تازد. در ايران فدائيان اسلام، به رهبرى نواب صفوى، در تركيه حركت نور به رهبرى «ملاسعيد نورسى»، در عراق حركت «برادرى اسلامى» به رهبرى شيخ «محمد محمود صواف» در اردن، مغرب، تونس، ليبى، سودان والجزائر... و سراسر جهان اسلام، حركت‌هاى اسلامى ديگرى به نبرد ادامه مى‌دهند و پيروزى نهايى از آن مؤمنان خواهد بود».
                                                           ***
... اين بود خلاصه‌اى از سخنان برادران مسلمان لبنانى، در چهل سال پيش كه به مناسبت شهادت نواب صفوى در بيروت مراسم بزرگداشت برپا كرده و گزارش آن را در هفته‌نامه «المجتمع»(5 )  منتشر ساختند. جماعت اسلامى لبنان هم اكنون هفته نامه «الامان» را منتشر مى‌سازد و استاد «فتحى يكن» رئيس گروه پارلمانى اسلامى در مجلس ملى لبنان است.
سيد هادى خسروشاهى - 22/10/74

--------------------------------------------------------------------------------

1 - بعثت - سال شانزدهم ـ شماره 40 ـ مسلسل 818 از 2 تا 9 بهمن 74
2 - دعوت اسلامى، خاطره شهادت مجاهد، نواب صفوى بزرگ مى‌دارد. متن عربى سند، در فایل pdf ضمیمه مقاله میباشد .
3,4 - در تاريخ نشر مقاله... و پنجاه و دومين سال در تاريخ نشر اين مجموعه (25/10/86).
5-کپی این اسناد در فایل pdf ضمیمه مقاله میباشد .